Her küçük ihmal veya hatalı davranış sonucunda her zaman büyük bir olay veya Çernobil gibi bir patlama olmak zorunda değil. Zaten Selim'in çalıştığı laboratuvar da bu şekilde yuvarlanıp gidiyor, çalışanlar günü kurtarıyor ve bu böyle sürüyor. Ancak bu şekilde yavaş yavaş her gün kurtarılması gereken bir zaman dilimine dönüşüyor. Peki bunda ne sorun var?
Her zaman tabir-i caizse "patlama" riski vardır. Patlamadan kasıt, hatanın insan sağlığını tehdit etmesi veya bir denetçinin bu durumu tespit etmesi olabilir.
Herkesin günü kurtarmak için harcadığı efor toplandığında ortaya ciddi bir verimsizlik tablosu çıkar.
Çalışanlar yaptığı içi ciddiye değil hafife alır, bundan kendileri de mutsuz olur.
Bu durum bulaşıcıdır ve zamanla kültüre dönüşür, herhangi bir "patlama" olmasa bile kronik bir hal alır.
Geriye dönük bir işi incelemek istediğinizde kendi yaptığınız işe güvenemezsiniz ve sorunlar arasında sebep-sonuç ilişkisi kuramazsınız. Üst düzey bir yönetici veya otorite bir soru sorduğunda, kendinize güvenerek "Bu sebeple böyle oldu" diyemezsiniz. Asıl amacı bilgi almak olan soruları dahi tehdit olarak algılayabilirsiniz.
Bizim örneğimizde bence çözüm, bu durumun farkında olarak, yüksek bir çözüm motivasyonuyla ve çalışma kültürünün köklü ve radikal şekilde değiştirilmesiyle olabilir. Bu motivasyon üst yönetimin laboratuvarı da üretim sürecinin bir uzantısı değil de parçası olarak görmesiyle veya otorite zorlamasıyla olabilir.
Laboratuvar çalışma sisteminde kökten bir değişim yapılması, kişi bağımlı işleyiş yerine kişilerden bağımsız bütünsel ve sistemsel bir işleyiş kurulması, mevcut kalite sistemlerinin, risk analizi ve kök neden araştırmalarının sözde değil etkin uygulanması ve gerçek anlamda takip edilerek sorgulanması, zaman baskısının yanında veya yerine kalite baskısının da mevcut olması, analiz süreçlerindeki iyileşmelerin ölçülmesi ve üst yönetime raporlanması, kalite ve GMP gerekliliklerine uygun çalışmayanların kişi bazında tespit edilerek doğru çalışmaya zorlanmaları veya yaptıklarının -doğru veya yanlış- açık edilmesi ve örnek gösterilmesi gibi çözümler uygulanabilir. Bunların tümünü entegre ve tek bir sistemde yönetebilmek bu açıdan kritik rol oynayacaktır.
Sonuç olarak bazen başlıktaki gibi yanlış sorulara yanıt aramak yerine, doğru soruları sormak daha faydalı ve geliştirici olabilir. Örneğin bu durumda doğru soru şu şekilde olabilir:
"Geçmiş tarihli kayıt girmeye ihtiyaç duymamak için neler yapabilirim?"
Lütfen siz de bu durumda çalışan bir laboratuvarda ne tür dönüşümler
uygulanabileceğini yorumlarda belirtin.